تاریخچه دوچرخه

تاریخچه دوچرخه

دوچرخه وسیله است مکانیکی که با استفاده از قدرت  حرکتی پاها به هر شکلی قادر به حرکت است . این وسیله در ابتدایی ترین شکل در 2300 سال قبل از میلاد مسیح در کشورهایی همچون چین ، مصر و هند دیده و بر روی دیواره غارها نیز اشکالی از آن موجود است .

      لفظ دوچرخه از کلمه یونانی به نام KYKLOS گرفته شده و بعدها این ریشه یونانی در زبان لاتین به کلمه BICYCLE  تبدیل گردید ، کلمه پیشوند BI  به مفهوم عدد دو و کلمه پسوند CYCLE  به معنی دایره و به عباراتی طوقه است . به هر صورت اولین دوچرخه شناخته شده رسمی در تاریخ این وسیله ((سله ریفر)) نام دارد که از دو طوقه چوبی تشکیل شده و با استفاده از پاها در حالتی شبیه به راه رفتن این وسیله را به طرف جلو و عقب هدایت می کرده اند . رسما در سال 1690 (سیوارک) فرانسوی لقب اسب چوبی به این وسیله بدون چرخ را داد و تا سال 1790 وسیله مذکور چوبی را به اشکال مختلفی همچون مار ، اسب ، و ... می ساختند که وسیله ای بود مورد توجه کودکان و به عنوان ابزاری برای بازی مورد استفاده آنان قرار می گرفت . اسبهای چوبی در فرانسه تکامل بیشتری یافتند ، به نحوی که با پا به زمین زدن و حالت مشابه راه رفتن سرعت حرکتی این وسیله در سطوح افقی و سراشیبی تا 5 کیلومتر در ساعت ثبت (سله ریفر) شده است . این تکه چوب افقی در اشکال نختلف در آن زمان مورد توجه اهالی پاریس واقع نگردید و استقبال شایسته ای از این وسیله برای برای سنین بزرگسال در فرانسه ذکر نشده است .

تاریخچه تکاملی و تکمیل دوچرخه را بر اساس تغییر این وسیله در زیر مشاهده می فرمائید:

1816: در این سال فردی آلمانی به نام «وندریز» فرمان را به «سله ریفر» اضافه نمود ولی کماکان با استفاده از حرکت پاها بر روی زمین ، حرکت آن امکان پذیر بوده است ( سرعت به 15 کیلومتر رسید).

1817: در این سال دوچرخه کامل تری توسط «براون فون دریاس» از شهر کالسروهه ساخته شد، که دارای یک زین کوچک بود.«دنیس جانسون» یکی از دوچرخه های فون دریاس را باخود به کشور انگلستان برد تا نمونه هایی از روی آن ساخته و یا آن را تکمیل تر نماید. در این شرایط و در کنار این هدف ، او اقدام به برگزاری کلاس های آموزشی برای استفاده از این وسیله نمود و مشتاقان زیادی برای فراگیری این فن به او مراجعه کردند . کم کم در کشور انگلستان دوچرخه و دوچرخه سواری بعنوان یک سرگرمی محبوب و متداول و جذاب رواج یافت .

1818: یک فرانسوی به نام «بارون ساوربرن» دوچرخه دیگری را طراحی کرده و ساخت . چرخ جلویی این دوچرخه ، بسیار بزرگ و چرخ عقبی آن کوچک بود و در این شرایط به چرخ جلویی و بزرگ یک طناب حلقوی به صورت دایره واربسته شده بود که باکشیدن آن با دست چرخ جلو به حرکت در می آمد و وسیله حرکت می کرد . این نوآوری ، وسیله مذکور را برای دوچرخه سواران به صورت یک مهارت در آورد به نحوی که بند بازان در سیرک از این وسیله بعنوان ابزاری تفریحی و سرگرم کننده برای مردم استفاده نمودند .

1821: «لوییس گوهبر» دوچرخه دیگری را مشابه با دوچرخه ساوربرن ساخت اما به جای طناب از وسیله ای مشابه با زنجیر دوچرخه های امروزی استفاده نمود و این کار موجب شد تا حرکت دوچرخه تسهیل گردد.

1834: یک آهنگر اسکاتلندی به نام «مک میلان» به دوچرخه های موجود پنجه رکاب ابتدایی را اضافه کرد تا دیگر احتیاجی به فشار پا بر روی زمین نباشد . او در طی 5 سال ، کار جدی بر روی این وسیله در اشکال ویژه ای همانند کالسکه برای استفاده در مزارع و به جای اسب انجام داد.

دوچرخه مک میلان امروزه در موزه شهر لندن در معرض دید همگان قرار دارد.

1839: اسکاتلندی دیگری به نام «کیرک پاتریک»  دوچرخه رکابدار را به شکل کامل تری تهیه و در دسترس مردم قرار داد .

1860: کارخانه دار فرانسوی به نام «پیرمیشو» مهندس جوانی را به نام «پیرلالمنت» برای تغییر در ساختار دوچرخه استخدام نمود. او قسمت هایی از دوچرخه را که از چوب ساخته شده بود با لوله های آهنی تعویض کرده و بخش خارجی چرخ های چوبی را با نوارهای لاستیکی ضخیم پوشانید .

1861: دوچرخه ساخته شده پیرمیشو به نام «ولوسپیدیا ولوسی پتل» معروف گردید. هر چند این وسیله قدیمی نسبت به دوچرخه های امروزی وسیله راحتی نبود اما اولین دوچرخه ترمز دار در دوران خود محسوب می شد ولی از زنجیر و دنده در دوچرخه های آن زمان گزارشی ثبت نگردیده است .

1862: دوچرخه ولوسی پتل ساخت پیرمیشو و پیرلالمنت مورد توجه آمریکائیان واقع شد ، لذا نمونه انتقال یافته به آمریکا را
«بون شیکر» نامگذاری کردند . رکاب این دوچرخه بر روی چرخ جلویی که بزرگ بود استقرار یافته و عامل حرکت محسوب می شد.

1867: در این سال هنوز طوقه جلو بزرگ تر از طوقه عقب بود و پدال و رکاب به صورت ثابت در چرخ جلو تعبیه شده بودند. طوقه های چوبی را در این زمان با طوقه های آهنی تعویض کردند لذا وزن دوچرخه ، در حدود 50 کیلوگرم گردید. نام این دوچرخه جدید «پنی فارتنیک» لقب یافت .

1869: در این سال اولین مسابقه رسمی در تاریخ دوچرخه سواری و به مسافت 34 کیلومتر از شهر پاریس تا وروان با 333 شرکت کننده تدارک دیده شد . شرکت کنندگان برتر قادر شدند با دوچرخه های جدید ، مسافت مذکور را 3 ساعت و 9 دقیقه طی کنند . اما قبل از آن مسابقه دیگری در انگلستان به نام «هندون» درسال 1868 نیز ثبت شده است .

1870 : هنوز تغییر چشمگیری در تکامل دوچرخه روی نداده است. چرخ جلو بزرگ و چرخ عقب هنوز خیلی کوچک می باشد و برای تسهیل استفاده کنندگان از این وسیله پله کوچکی را درست در بالای چرخ عقب تا زین طراحی نموده اند . بهترین زمان ثبت شده در این سال 30 کیلومتر در ساعت اعلام و ثبت شده است .

1871: یک انگلیسی به نام «جیمز استانلی» دوچرخه ای شبیه به «بون شیکر» ساخت که دارای یک پدال در چرخ بزرگ جلو بود ولی کماکان هنوز چرخ عقب این وسیله کوچک است.

1873: «هاری لاوسون» بر اساس الهام از نقاشی های «لئوناردو داوینچی» چیزی شبیه به زنجیر را برای دوچرخه طراحی نمود و برای اولین بار نخستین دوچرخه زنجیردار به بازار آمد. زنجیر این چرخ به طوقه عقب وصل می شد و با گردش آن توسط فشار پا ، دوچرخه را به حرکت در می آورد اما هنوز لاستیک های آن توپر بودند. این دوچرخه هم اکنون در موزه میلان ایتالیا موجود است.

1876: «اف .ال.دادز» از دانشگاه کمبریج لندن، دوچرخه دیگری را ساخت که سرعت متوسط 25 کیلومتر در ساعت را به نام خود ثبت داشته است و در این زمان رکورد رسمی دوچرخه سواری از این وسیله گرفته شد.

1879: ابداع دیگری توسط «باب توماس» در جهت افزایش سرعت دوچرخه انجام گردید. او در مرکز چرخ ها وسیله ای مشابه با بلبرینگ های امروزی قرار داد تا دوچرخه او ، از سرعت بالاتری برخوردار گردد.

1881: در دهه 1880 دوچرخه های زنجیردار با اتصال به مرکز چرخ عقب و با بلبرینگ به بازار آمد، تولید اینگونه دوچرخه ها، در سال 1881 توسط یک کارخانه چرخ خیاطی به صورت سریال انجام گردید. این کارخانه چرخ خیاطی چرخ عقب و چرخ جلو را به یک اندازه طراحی کرد و انقلابی را در این وسیله ایجاد نمود.

1885: رسماً تولید دوچرخه در کشورهای مختلف آغاز گردید و «پنی فارتینگ» 50 کیلوگرمی با کاهش وزنی در حدود 10 کیلوگرم هنوز هم مورد توجه همگان قرار داشت . سرعت این دوچرخه به صورت متوسط 19 کیلومتر در ساعت ثبت شده است . همچنین در سال 1885 اولین مسابقه قهرمانی در ایتالیا به مسافت 160 کیلومتر در شهر میلان برگزار گردید.

1888: شرکت « دانلوپ» لاستیک های هوادار را به بازار عرضه نمود که عمر آن در حدود 5000 کیلومتر اعلام گردید. در پایان همین سال نیز یک گروهبان به نام «بلفاست» برای کمپانی دانلوپ ، لاستیک های تویی و رویی را همانند لاستیک های امروزی ساخت . نمونه های لاستیک اولیه شرکت دانلوپ هنوز هم در موزه «ادینبور» در شهر لندن در معرض دید همگان قرار دارد.

1892: رسماً خودرو و زنجیر فرمان مشخص ، زین مناسب و طوقه به دوچرخه اضافه گردید اما هنوز هم کماکان قطر طوقه جلویی کمی بزرگ تر از قطر طوقه عقب بوده است . در سال 1892IOC در شهر لندن و با عضویت چندین کشور اروپائی و آمریکایی ایجاد و اولین تشکل های دوچرخه سواری شکل گرفت .

1895: بر اساس ارزیابی های انجام شده در این سال از هر 27 نفر آمریکایی یک نفر دارای دوچرخه بوده و قیمت این وسیله در یک قرن پیش با قیمت خرید یک اسب خوب برابری می کرده است. درسال 1896 با شروع اولین دوره  بازی های ورزشی المپیک ، رشته دوچرخه سواری نیز به عنوان یکی از رشته های ورزشی مستقل و پرطرفدار آن روز ، به جمع رشته های ورزشی افزوده و به شکل رقابتی اجرا گردید.

اولین مسابقه جهانی

1901: در 16 ماه مه سال 1901 با حضور 20 هزار تماشاگر مسابقات دوچرخه سواری جهان برگزار و «ژالکن» از فرانسه مقام اول و «میجر تیلور» سیاه پوست مقام دوم  را کسب نمود.

1904: دومین دوره مسابقات دوچرخه سواری جهانی در این سال برگزار و 60 دوچرخه سوار د رچند مرحله به مسافت 3890 کیلومتر به رقابت پرداختند در این مسابقه که به دلیل درگیری دوچرخه سواران با هم تیراندازی هوایی توسط پلیس انجام شد « موریس گارن » مقام اول را کسب کرد .

اولین مسابقه تور دور فرانسه

1903: اولین دوره مسابقات دوچرخه سواری دور فرانسه به پیشنهاد روزنامه «اتوپاریس» به مسافت طولانی و در چند مرحله شکل گرفت ، کلیه دوچرخه سواران زبده از نقاط مختلف جهان در آن شرکت کردند . این مسابقه در چند مرحله با 60 دوچرخه سوار آغاز و در پایان21 دوچرخه سوار به خط پایان رسیدند و «موریس گارن» مسافت 2428 کیلومتر را در 94 ساعت و 33 دقیقه به اتمام رسانید .

از سال 1904 به بعد هر ساله مسابقه تور دور فرانسه با مسافت بیشتر و کیفیت بالاتر در زمان معین انجام گردید.

برای مثال در سال 1903 (اولین دوره ) مسافت مسابقه 2428 کیلومتر و از آن سال به بعد روند روبه افزایش مسافت مسابقه ادامه داشت تا این که در سال 1926 مسافت تور دور فرانسه به 5745 کیلومتر رسید و از آن سال به بعد سعی شد مسافت مسابقه بین 4000 تا 4800 کیلومتر حفظ شود تا این که در سال 1979 مسافت مسابقه به کمتر از 4000 کیلومتر و در سال 2003 این مسافت به 3370 کیلومتر تقلیل یافت . لازم به ذکر است این مسابقه به استثنای سال های 1918-1915 و همچنین 1946-1940 در بقیه سالها انجام و در سال 2003 با قهرمانی « لانس آرمسترانگ » پایان پذیرفت .

تاکنون 5 نفر به اسامی : ژاک آنکیتل ، هینالت ، ایدوران ، ادی مرکس و لانس آرمسترانگ توانسته اند 5 بار قهرمان تور مذکور شوند.

1905: سومین دوره مسابقات تور دورفرانس با حضور 60 دوچرخه سوار با اضافه کردن مسیر کوهستانی آلپ به مسابقات در سال 1905 برگزار گردید که در پایان حدود24 دوچرخه سوار به خط پایان رسیدند . «لویی تروسیله» معروف به «تروترو» در این مسابقات به مقام اول رسید.

1906:چهارمین دوره مسابقات تور فرانسه به مسافت 4450 کیلومتر برگزار و «رندپوتیر» مقام اول را کسب نمود.

رشته های مسابقات دوچرخه سواری

 الف: پیست :

b      200 متر Sprint

b      المپیک اسپرینت در پیست

b      یک کیلومتر انفرادی

b      چهار کیلومتر تعقیبی

b      چهار کیلومتر تعقیبی تیمی

b      اسکراش

b      دورامتیازی

b      حذفی

b      مدیسیون

b      کایرین

ب : جاده

b      100 کیلومتر تایم تریل تیمی

b      استقامت جاده

b      40-20 کیلومتر تایم تریل انفرادی

  رشته های کوهستان

      1-      دان هیل  

      2- کراس کانتری X.C

 تاریخچه فدراسیون

فدراسیون دوچرخه سواری ایران در سال 1326 به ریاست استاد ایزدپناه تشکیل گردید و در زمان اسد بهادر به اوج شکوفائی خود رسید.

دوچرخه سوارانی که آغاز گر مسابقات دوچرخه سواری بوده اند عبارتند از آقاغفار، نادر خانی ، امین سرور، گل طلب ، مزلقانی ، چیذری ، طلاکش و ابراهیمی .

 روسای فدراسیون از ابتدا تا کنون

 استاد ایزدپناه                              1329-1326

میرعمادی                                   1330 -1329

ادب خواه                                     1331-1330

قره گزلو                                       1333-1331

ادب خواه                                      1334-1333

ملاکورانید                                     1335-1334

اسد بهادر                                     1339-1335

سرتیپ وثیق                                 1342-1339

سپهبد رحیمی                              1344-1342

سرتیپ اسعدی                             1345-1344

سرهنگ گل تپه                             1346-1345

سرهنگ ایروانی                            1346-1346

سرتیپ بیات                                 1350-1346

جهانبانی                                     1357-1350

سرهنگ طلاکش                           1360-1357

روشن پور                                     1363-1360

امیر هاشمی                                1366-1363

شاه حسینی                               1370-1366

ابراهیمی                                     1374-1370

سید حسین هاشمی                    1384-1374

امیر رضا واعظی آشتیانی              از 1384 تا به امروز

بیوگرافی رئیس فدراسیون

امیر رضا واعظی آشتیانی  

متولد: 1337

مدرک تحصیلی : کارشناسی ارشد مدیریت

سوابق شغلی :

- حدود 2 سال سابقه در صنعت کشور در مسئولیتهای عضو هیئت رئیسه و مدیر عامل کارخانجات دولتی و نهادها

-  عضو هیئت رئیسه شورای دوم شهر تهران

-  رئیس فدراسیون دوچرخه سواری

 اعضای هیئت رئیسه

دکتر سعید لو

امیر رضا واعظی آشتیانی

سید مصطفی سید هاشمی

منوچهر منطقی

داوود بدلی

علی انصاری

اصغر خالقی

محمد رضا گنجی

تاجیک

حسن خلیلی

 مسئولین کمیته های مختلف

محمد سررشته داری            کمیته آموزش

دکتر میرابوطالبی                  کمیته پزشکی

فرهاد عصفوری                    کمیته کوهستان

حسن آقاغفار                      کمیته پیشکسوتان

سرهنگ غزنچائی                کمیته انضباطی

خسرو گلچین                      کمیته مسابقات

مهرداد صفرزاده                     کمیته داوران

علی اکبر اعجازی                 کمیته روابط عمومی و امور بین الملل